Özet
Anayasa Mahkemesi, 25 Eylül 2025 tarihli kararıyla, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 166. maddesinde yer alan “… ve bu karar, diğer mahkemeyi bağlar” ibaresini Anayasa’ya aykırı bularak iptal etmiştir. Karar, özellikle özel hukuk yargılamalarında mahkemeler arası bağlayıcılık, yargı birliği ve usul ekonomisi ilkeleri bakımından yoğun akademik ve uygulamaya yönelik tartışmalara yol açmıştır. Bu çalışma, söz konusu kararın gerekçesini anayasal ilkeler, içtihat tutarlılığı ve hukuk güvenliği perspektifinden incelemekte; kanunî hâkim güvencesinin sınırlarını ve uygulamadaki etkilerini değerlendirmektedir.
Giriş
Anayasa Mahkemesi’nin 25 Eylül 2025 tarihli kararı, davaların birleştirilmesine ilişkin HMK m.166 hükmündeki “… ve bu karar, diğer mahkemeyi bağlar” ibaresinin iptaliyle Türk usul hukukunun önemli bir ilkesel tartışmasına zemin hazırlamıştır. Kararın yayımlanmasının ardından gerek uygulayıcılar gerekse akademik çevreler, hükmün iptaliyle doğabilecek pratik ve teorik sonuçlar üzerine farklı görüşler ileri sürmüştür.
Tartışmaların odak noktası, iptal edilen hükmün yargılamada usul ekonomisi ve yargı birliği ilkeleriyle uyum içinde olup olmadığı ve bu bağlayıcılığın kanunî hâkim güvencesiyle çelişip çelişmediği üzerinde yoğunlaşmıştır. Böylece karar, yalnızca HMK’daki teknik bir düzenlemenin anayasal denetimini değil, aynı zamanda hâkim güvencesinin kapsamına ilişkin genel bir teorik tartışmayı da gündeme taşımıştır.
